ಜೀವಕೋಶದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮೂಡಿಸುವುದು ಹೇಗೆ?

ಜೀವಕೋಶದ 3ಡಿ ಚಿತ್ರ

ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಜೀವಕೋಶ ಮತ್ತು ಅದರ ಕಣದಂಗಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಮೂಡಿಸುವುದು ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೂ ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಆದರೂ ಕಲಿಕಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ನಡುವೆ ಜೀವಕೋಶದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮೂಡುವಂಥದಲ್ಲ. ಜೀವಕೋಶದ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಸಜೀವಿಗಳ ದೆಹದ ರಚನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಘಟಕವೇ ಜೀವಕೋಶ ಎಂದು. ಅಂದರೆ ಜೀವಕೋಶವು ದೇಹದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡಬೇಕು. ಅಲ್ಲದೆ ನಮ್ಮ ದೇಹವು ಬೇರೆ ಬೆರೆ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿಕೊಡಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚರ್ಮದ ಜೀವಕೋಶಗಳು, ಕ್ತದ ಜೀವಕೋಶಗಳು, ಸ್ನಾಯು ಜೀವಕೋಶಗಳು ಮೂಳೆಯ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಅಂಗಗಳು ಅಂಗಾಂಶಗಳಿಂದ, ಅಂಗಾಂಶಗಳು ಒಂದೇ ವಿಧದ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಮದ ರಚನೆಯಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿಕೊಡಬೇಕು. ಒಂದು ಕಟ್ಟಡ ಹೇಗೆ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಂದಾಗಿದೆಯೋ ಅದೇ ರೀತಿ ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಭಾಗಗಳು ಜೀವಕೋಶಗಳೆಮಬ ಕಿರು ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಂದಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೋಲಿಸಿ ಅನುಗಮನ ವಿಧಾನದಿಂದ ಮನಗಾಣಿಸಬೆಕು. ನಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅಂಗಗಳಿವೆಯೊ ಅದೇ ರೀತಿ ಜೀವಕೋಶದಲ್ಲೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಭಾಗಗಳಿವೆ, ಇವನ್ನೇ ನಾವು ಕಣದಂಗಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ ಎಂದುಹೇಳಬೇಕು.
 ಮುಮದುವರೆದಂತೆ ಬೆರೆ ಬೇರೆ ಕಣದಂಗಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಶಿಕ್ಷಕರು ವಿವಿಧ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಪ್ರದರ್ಸಿಸಬೇಕು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಜೀವಕೋಶದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮನದಟ್ಟಾದ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ವಿವಿಧ ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸುವುದು ಒಳಿತು. ಅಲ್ಲದೆ ಪ್ರತಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಬೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದು ಮರೆಯಬಾರದು. ಕೋಶದ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರ ಮೈಟೋಕಾಂಡ್ರಿಯ, ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಸಂಚಿ ಲೈಸೋಸೋಮ್, ಕೋಶದ ಪ್ರೋಟೋನ್ ಕಾರ್ಕಾನೆ ರಯಬೋಸೊಮ್ ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಮದಕ್ಕೂ ತಕ್ಕುದಾದ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತಾ ಬೋಧನಾ ಕಲಿಕಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಂತಸದಾಯಕವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದಲ್ಲಿ ಯಾವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ಕಡಲೆಯಾಗಲಾರವು ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.

             ---ಸಚಿನ್ ಕುಮಾರ .ಹಿರೇಮಠ